Batterij-opslag systeem SKC De Leemhof € 180.000 Budgetneutraal
De uitbreiding en verduurzaming van SKC De Leemhof te Gendt is in volle gang. Een van de ambities uit het project is het energieneutraal maken van het gebouw. Door de installatie van een warmtepomp en zonnepanelen lukt het om van het gas te komen. Dit vraagt echter een vergroting van de elektrische aansluiting. Liander kan deze in ieder geval niet voor 2028 realiseren. Er is een innovatieve oplossing mogelijk in de vorm van een energieopslagsysteem (batterijpakket). De totale investering bedraagt € 180.000. De extra kosten voor het batterij-opslagsysteem dekken we deels uit de duurzaamheidsgelden (€ 75.000) en deels uit een meevallende subsidieverkrijging van het project SKC De Leemhof (€ 105.000). Kiezen wij niet voor deze oplossing, dan vallen wij terug op een traditionele gasgestookte cv-installatie.
Opvang ontheemden Oekraïne € 750.000 Budgetneutraal (reserve)
Bij het ministerie van Justitie en Veiligheid is een voorschot op de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne aangevraagd. De ontvangen middelen worden ingezet voor het realiseren en exploiteren van de opvang en verstrekkingen aan ontheemden uit Oekraïne in de Gemeentelijke Opvang (GO) en de Particuliere Opvang (PO). We passen de budgetten voor de inkomsten en uitgaven hierop aan, waarbij we rekening houden met een overschot (€ 750.000) dat wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve die is gevormd bij de jaarrekening 2022.
Inwonersinitiatief Angeren € 49.000 Budgetneutraal
In het kader van het Inwonersinitiatief Angeren heeft het dorpshuis in de eerste Turap van 2022 financiële steun ontvangen voor renovaties. In overleg met de initiatiefnemers is besloten de subsidie in te trekken en de opdracht als gemeente uit te voeren met een budget dat gelijk is aan de eerder toegekende subsidie.
Ambulantisering beschermd wonen/ beschermd thuis € 1.202.900 Budgetneutraal (reserve)
In de informatienota van 5 september (ZS-798294) bent u geïnformeerd over de regionale financiële afspraken rondom ambulantiseringsmiddelen vanuit de centrumgemeente Arnhem. Het gaat daarbij om de regionale afspraken voor de opgave van beschermd wonen naar beschermd thuis. De financiële afspraken betreffen: de ambulantiseringsmiddelen (periode 2022-2023) en de secundaire kosten (2022-2023) en bedragen gezamenlijk € 954.900. Ook de onderuitputting 2023 voor de inzet op beschermd wonen/ beschermd thuis ad € 248.000 storten we in de nieuw te vormen bestemmingsreserve 'beschermd wonen naar beschermd thuis'. De storting hiervoor bedraagt in totaal € 1.202.900.
Wmo woningaanpassingen € 64.000 Nadeel
In de 1e turap 2023 is het budget Wmo woningaanpassingen met € 120.000 incidenteel opgehoogd i.v.m. een tweetal geplande grote woningaanpassingen in 2023. Daarnaast is er sprake van sterk gestegen kosten. Inmiddels is ook een PGB verstrekt voor het rolstoeltoegankelijk maken van een woning ter grootte van € 80.000. Op basis van het actuele financiële beeld, dient dit budget in 2023 nogmaals met € 64.000 te worden opgehoogd. Hierbij is uitgegaan van volledige realisering van de aanpassingen in 2023.
Wmo hulpmiddelen/ eigen bijdragen CAK 2023 € 98.000 Voordeel
We merken dat het gebruik van het vraag afhankelijk vervoer (VAV) lager is dan we hadden verwacht. Sinds de corona maatregelen is het gebruik van het VAV niet volledig hersteld. Mogelijk is dit nog een gevolg van de aarzeling van de inwoners om er weer op uit te gaan en sociale activiteiten te ondernemen. Wel is er een lichte stijging van het aantal inwoners dat een pasje voor het VAV geïndiceerd heeft gekregen. We verwachten dat het gebruik van het VAV in de loop van de komende maanden zal gaan aantrekken. Het betreft daarom ook een incidentele onderbesteding op het VAV, waarvan € 96.000 minder vervoerskosten en € 26.000 lagere opbrengst klantbijdragen VAV. Ook zien we een voordelig effect op de te ontvangen eigen bijdragen CAK van € 31.000. In de begroting 2024-2025 is een incidenteel voordeel van € 30.000 meegenomen.
Uitvoeringskosten 2023 subsidieproject dRural € 91.800 Budgetneutraal
Sinds 2021 werken we als gemeente Lingewaard mee aan het Europese project dRural. Binnen dit project ontwikkelen we een digitaal platform om de samenwerking tussen zorg en welzijn te verbeteren en dichter bij inwoners te brengen. De kosten voor dit project zijn volledig gedekt door middelen verstrekt door de Europese Unie. Eventuele overschotten in het budget zullen aan het eind van de looptijd (juli 2024) moeten worden terugbetaald. Hiermee verloopt dit project budgetneutraal. Voor 2023 worden de uitvoeringskosten begroot op € 91.800. We schatten de te verwachten subsidie op hetzelfde bedrag in.
Hulp bij het huishouden € 191.000 Nadeel
De lasten van de hulp bij huishouden laten in 2023 in tegenstelling tot 2022 een sterke toename zien. Met ingang van 2024 berekenen we de areaalvergroting voor het eerst op basis van de toename van het aantal 70-plussers (vergrijzing). De kostentoename die hiermee gepaard gaat is verwerkt in de begroting 2024. Voor 2023 houden we rekening met een kostentoename van € 191.000.
Begeleiding Wmo € 1.018.000 Voordeel
Zowel de maatwerkvoorziening dagbesteding alsmede begeleiding Wmo laat sinds de Covid-crisis een afname zien. De verwachting was dat het gebruik weer zou toenemen, maar we zien nog steeds een dalende trend. De reden hiervoor is onduidelijk. Voor 2023 verwachten we een onderbesteding op begeleiding van € 866.000. In de kadernota 2024 is melding gemaakt van een structurele onderbesteding van € 250.000 op de Wmo-begeleiding. Bij de uitvoering van de voorziening dagbesteding bedraagt de onderbesteding € 170.000. We verwachten dit jaar een voorstel te kunnen doen voor het omzetten van de geïndiceerde dagbesteding voor ouderen naar een algemene voorziening voor dagactiviteiten. Tegenover deze beide voordelen staat een nadeel van € 18.000 op PGB Wmo.
SPUK Wet Inburgering/ onderwijsroutes en uitvoeringskosten € 297.000 Budgetneutraal
Voor de kosten van inburgeringsvoorzieningen is in 2023 door het Rijk een voorschot subsidie toegekend van € 483.700 (ook begroot). Dit gebeurt op basis van het aantal te verwachten inburgeringsplichtige asielstatushouders, gezins- en overige migranten (72 asielstatushouders en 7 gezinsmigranten). Omdat er minder inburgeringsplichtige statushouders en (gezins)migranten gehuisvest zijn dan door het rijk werd geprognosticeerd, verwachten we in totaal € 186.700 te gaan uitgeven. Hierdoor wordt een budgetbijstelling doorgevoerd van € 297.000 (zowel baten als lasten).
Uitvoeringskosten Wet Inburgering € 54.000 Voordeel
Lagere personeelskosten en de inzet van het maatwerkfonds op ondersteuning voor inburgeraars leiden tot een incidenteel voordeel op de uitvoeringskosten voor de Wet Inburgering.
Afrekening 2022 MGR Sociaal domein € 72.300 Voordeel
Afrekening 2022 modules 'Werkgeverschap voor inwoners met een SW-indicatie' en 'Werkgeversservicepunt' MGR sociaal domein centraal Gelderland. Dit incidentele voordeel komt voort uit lagere uitvoeringskosten en een hogere uitstroom van SW-medewerkers.
Uitvoering strippenkaart respijtzorg € 60.500 Budgetneutraal (reserve)
De pilot strippenkaart respijtzorg is positief geëvalueerd. We formaliseren budgetneutraal een structureel vervolg van deze strippenkaart. De bestemmingsreserve “stimulering vraag naar huishoudelijke zorg” zal hierbij als dekking worden ingezet in de jaren 2023 en 2024.
Kosten jeugdzorg € 2.897.200 Nadeel
Binnen de jeugdzorg kennen we een open einde regeling. Dit houdt in dat we zorg die nodig is, moeten inzetten, ongeacht of we dit ook in de begroting hebben meegenomen. In de 1e turap van 2023 hebben we al vermeld dat onze uitgaven in de eerste twee maanden van 2023 aanzienlijk hoger lagen dan die in dezelfde twee maanden in 2022. Inmiddels is duidelijk dat deze kostenstijging zich ook de rest van het jaar heeft voortgezet. Hierdoor hebben we momenteel te maken met een tekort op de jeugdzorgbudgetten van € 2.897.200.
We zien met name een opvallend sterke toename van de kosten voor GGZ behandeling zonder verblijf. Hier zien we een kostenstijging van bijna 39% in het eerste half jaar. Daarnaast is er sprake van een (extra) doorgevoerde prijsstijging in de loop van 2023 ter grootte van € 279.540. Deze prijsstijging is structureel verwerkt in de begroting 2024-2027 en wordt via het proces prijsstijgingen in 2023 toegevoegd aan het budget.
We verwachten dat een groot deel van deze kostenstijging ook in 2024 zal voortzetten. Daarom verhogen we in 2024 de budgetten voor maatwerk jeugdhulp met de veronderstelling dat 20% van de kostenstijging van 2023 incidenteel is of betrekking heeft op kortdurende trajecten. Ook is het budget met betrekking tot crisis en het Landelijk Transitie Arrangement voor 2024 niet structureel opgehoogd. Dit is zorg die een gemeente liever niet nodig heeft, maar wel moet hebben ingekocht voor het geval dit zich voordoet in je gemeente. Denk hierbij aan een jongere met een ernstige vorm van anorexia. Mocht dit zich voordoen, dan zullen we uiteraard de kosten vergoeden, maar we gaan er vanuit dat, als we tijdig de juiste zorg inzetten, dit uitzonderingsgevallen betreft. We verwachten u bij de behandeling van deze 2e turap te kunnen informeren over de uitkomsten van de data-analyse die we uitvoeren om scherp te krijgen waar deze sterke kostenstijging door komt en welke beheersmaatregelen we hiervoor kunnen nemen.
Jeugd uitvoeringskosten € 171.000 Voordeel
In de begroting hebben we een structureel bedrag van € 250.000 opgenomen voor de inzet van een POH Jeugd bij de huisartsen in onze gemeente. Dit is één van de maatregelen uit de Taskforce Sociaal Domein 2019-2022 om de toegang tot jeugdhulp te verbeteren. Door de inzet van een POH Jeugd die tijd en ruimte heeft om met ouders en jeugdigen in gesprek te gaan verwachten we onnodige dure verwijzingen te kunnen verminderen. Omdat de daadwerkelijke start van de POH Jeugd later was dan 1 januari en de volledige beschikbare formatie niet meteen bezet is, hebben we een eenmalig financieel voordeel van € 53.000.
Verder wordt een incidenteel voordeel verwacht van € 53.000 op de Hervormingsagenda Jeugd. Hiervoor hebben we structureel € 100.000 opgenomen in de begroting. Deze agenda is echter pas later dit jaar door het Rijk vastgesteld, waardoor het budget hiervoor niet volledig ingezet gaat worden in 2023. Ook hebben we te maken met een incidentele meevaller op de regionale begroting Jeugd 2022. Door o.a. ziekte zijn niet alle beoogde plannen in 2022 regionaal opgepakt. Hierdoor heeft de gemeente een bedrag van € 66.000 teruggekregen.
BUIG € 71.500 Voordeel
Alhoewel de loonkostensubsidies nieuwe doelgroep stijgt, blijven de uitgaven voor bestedingen levensonderhoud vanuit de Participatiewet achter bij onze kostenraming. Op basis hiervan zien we in 2023 een voordeel van € 71.500. In september van het lopende begrotingsjaar wordt het BUIG budget definitief vastgesteld. Op dat moment kunnen we pas met zekerheid stellen of dit verwacht voordeel ook daadwerkelijk gerealiseerd wordt.
Re-integratie en participatie € 70.500 Nadeel
Dit verwachte incidentele nadeel in de re-integratiekosten is voor ongeveer de helft te verklaren door de kosten voor nieuw beschut werk die ruim € 10.000 meer bedragen dan de dekking vanuit de rijksmiddelen.
Voor het overige deel merken we dat de groep inwoners die zich bevinden op de afslagen 2 (voorbereiding op werk) en 3 (bemiddeling naar werk) van de participatierotonde groeiende is. De daarmee gepaard gaande re-integratiekosten nemen daardoor ook toe. Daarnaast wordt dit nadeel verklaard doordat we ruim € 6.000 minder aan ESF-subsidie hebben ontvangen dan is begroot.
Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (BBZ) 2004 € 45.700 Voordeel
Met name als gevolg van de afrekening van het Ministerie inzake de kinderopvangtoeslag 2021 en TOZO 2021 levert de uitvoering van de BBZ een incidenteel voordeel op van € 45.700.
Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid € 56.000 Budgetneutraal
De financiële druk op de minimaregelingen is toegenomen. Daarom stellen we voor 2024 een aantal budgetverhogingen voor. Voor 2023 houden we rekening met een tekort van afgerond € 56.000 voor de uitvoering van de bijzondere bijstand, het kindpakket en de collectief aanvullende ziektekostenverzekering. In de 1e turap 2023 heeft uw raad in het kader van de maatregelen aanpak armoede besloten om een maatwerkfonds in te stellen ter grootte van € 200.000. Met de inzet van dit budget kunnen we het tekort opvangen.
Aanpassing tarief kwijtschelding rioolheffing € 25.000 Voordeel
De aanpassing van het tarief in 2023 (zie programma 9) leidt ook tot andere bedragen voor de kwijtschelding. We hebben dit reeds verwerkt in de meerjarenbegroting 2024-2027.